آیا تا به حال در مورد روت کیت شنیده اید؟ اگر با این اصطلاح آشنا نیستید، مهم است که در مورد آن بیاموزید زیرا می­تواند امنیت رایانه شما را به طور جدی تهدید کند.

در امنیت سایبری، روت کیت نوعی نرم‌افزار مخرب است که به مهاجم اجازه می‌دهد به سیستم رایانه شما دسترسی پیدا کرده و آن را کنترل کند. هکرها اغلب از روت کیت ها برای سرقت اطلاعات حساس مانند رمز عبور و داده های مالی یا استفاده از رایانه شما به عنوان بخشی از یک بات نت بزرگتر برای حملات بیشتر استفاده می­کنند.

درک اینکه rootkit چیست و چگونه کار می­کند برای محافظت از رایانه و اطلاعات شخصی شما بسیار مهم است. در این مقاله به اصول اولیه روت کیت ها می­پردازیم، اینکه چگونه می­توانند کامپیوتر شما را آلوده کنند و چه کارهایی می­توانید برای جلوگیری و حذف آنها انجام دهید.

 Rootkit چیست؟

روت کیت یک برنامه مخرب است که به یک عامل تهدید، دسترسی از راه دور به رایانه یا سیستم دیگر می­دهد. روت کیت ها برای اهداف پلید مانند نصب ویروس ها، باج افزارها و برنامه های کی لاگر استفاده می­شوند. آنها همچنین می­توانند برای دور زدن اقدامات امنیتی استاندارد و کنترل یک سیستم به طور کامل با امتیازات ادمین استفاده شوند.

در نتیجه روت کیت ها ابزار بسیار خطرناکی هستند و در صورت شناسایی باید فورا با آنها برخورد شود. روت‌کیت‌ها برای مدتی طولانی وجود داشته‌اند، اما برنامه‌های آنتی‌ویروس قدیمی‌تر اغلب برای شناسایی آن‌ها مشکل دارند. امروزه، برنامه های ضد بدافزار به طور خاص برای اسکن و حذف هر گونه روت کیت های باقی مانده در یک سیستم طراحی شده اند.

روت کیت ها چگونه کار می­کنند؟

برخلاف سایر اشکال بدافزار، روت‌کیت‌ها نمی‌توانند خود را از طریق اینترنت یا ایمیل منتشر کنند. آنها باید نصب شوند تا در سیستم هدف فعال شوند. یک روت کیت معمولی معمولاً به عنوان یک برنامه بی ضرر پنهان می­شود و تا زمانی که اجازه نصب روی رایانه قربانی داده می­شود، حضور خود را پنهان می­کند.

پس از فعال‌سازی، روت‌کیت می‌تواند ابزارهای مخرب دیگری مانند دزدان اعتبار بانکی و دزدان رمز عبور، کی‌لاگرها، غیرفعال‌کننده‌های آنتی‌ویروس یا ربات‌ها را برای حملات مختلف نصب کند. در حالی که روت‌کیت‌ها می‌توانند از طریق کانال‌های مختلفی وارد رایانه‌ها شوند. از ایمیل‌های فیشینگ با فایل‌های اجرایی پیوست شده، فایل‌های PDF یا اسناد Word ساخته‌شده، از درایوهای مشترک آسیب‌دیده گرفته تا وب‌سایت‌های مخاطره‌آمیز با دانلود نرم‌افزارهای آلوده.

انواع روت کیت ها

آنها بر اساس نحوه آلوده کردن، عملکرد یا ماندگاری آنها در سیستم هدف طبقه بندی می­شوند. رایج ترین انواع روت کیت ها عبارتند از:

روت کیت سخت افزار

روت‌کیت‌های سخت‌افزار برنامه‌های مخربی هستند که برای آلوده کردن یک دستگاه محاسباتی در سطح پایین طراحی شده‌اند و در بیشتر موارد، مخفی می‌مانند و در عین حال به هکر اجازه دسترسی و کنترل ادمین را می‌دهند. این نوع روت‌کیت‌ها می‌توانند به هارد دیسک، روتر یا بایوس سیستم شما نفوذ کنند.

این گونه های خاص به جای هدف قرار دادن مستقیم یک سیستم عامل، از اجزای سخت افزاری مختلف برای نصب بدافزار و نرم افزارهای جاسوسی استفاده می کنند که شناسایی آنها با راه حل های ضد ویروس معمولی بسیار سخت تر است. اگر بدافزار از طریق این روش نفوذ کند، بدافزار می‌تواند شناسایی نشود در حالی که کلید های انتخابی صفحه کلید را ضبط می‌کند و استفاده از وب را از راه دور نظارت می‌کند و در نهایت به هکرها امکان کنترل از راه دور سیستم‌های رایانه‌ای قربانی خود را می‌دهد. در حالی که نسبت به سایر اشکال Rootkit کمتر رایج است، اما باعث حملات بسیار جدی در سیستم می­شود.

روت کیت بوت لودر

روت‌کیت‌های بوت‌لودر (bootloader) ، برنامه‌های نرم‌افزاری مخربی هستند که با مکانیزم بوت‌لودر در رایانه نفوذ می‌کنند و نسخه قانونی را با نسخه‌ای مخرب جایگزین می‌کنند. یک بوت لودر وظیفه بارگذاری سیستم عامل را به محض شروع به کار کامپیوتر بر عهده دارد. با جایگزینی این مؤلفه با نسخه مخرب خود، مهاجم می‌تواند آنچه را که هنگام راه‌اندازی بارگذاری می‌شود کنترل کند و بدون اطلاع شما به داده‌های شما دسترسی پیدا کند.

پس از فعال شدن، Rootkit های بوت لودر حتی قبل از اینکه رایانه شما بارگذاری سیستم عامل را به پایان برساند، فعال باقی می مانند. این نوع بدافزار با ایجاد یک درپشتی به مهاجم اجازه دسترسی غیرمجاز به هر قسمت از سیستم شما را می‌دهد، از معماری سطح پایین سیستم بهره می‌برد. همچنین به آن‌ها اجازه می‌دهد تا بر فعالیت‌های کاربر نظارت کنند، داده‌ها را سرقت کنند، بدافزارهای اضافی نصب کنند، یا حتی فایل‌های موجود روی هارد دیسک شما را بدون اجازه شما تغییر دهند.

شناسایی و حذف روت کیت های بوت لودر بدون محافظت مناسب بسیار دشوار است، زیرا آنها در چندین بخشی جدایی ناپذیر از زیرساخت یک سیستم مستقر می­شوند. متأسفانه، این حملات در سال‌های اخیر به طور فزاینده‌ای رایج شده‌اند و در صورت عدم شناسایی می‌توانند آسیب‌های جدی ایجاد کنند.

روت کیت حافظه

روت کیت های حافظه، نرم افزارهای مخربی هستند که رم کامپیوتر شما را هدف قرار می­دهند. برخلاف روت کیت های سنتی که کد را به سیستم شما تزریق می­کنند و حتی پس از راه اندازی مجدد فعال می مانند، روت کیت های حافظه با راه اندازی مجدد سیستم به سرعت ناپدید می شوند. علیرغم طول عمر کوتاه، روت کیت های حافظه در صورت عدم کنترل می­توانند آسیب های جدی ایجاد کنند.

از آنجایی که روت کیت های حافظه به طور کامل در رم کار می­کنند، به اکثر قسمت های سیستم شما از جمله اطلاعات حساس مانند رمز عبور و شماره کارت اعتباری دسترسی دارند. آنها همچنین با استفاده از منابع ارزشمند و آسیب رساندن به سرعت و پایداری عملکرد رایانه و عملکرد RAM تأثیر می­گذارند.

روت کیت برنامه

آنها برنامه های محبوب مانند  Microsoft Office، Notepad و Paint هدف قرار داده و با جایگزین کردن فایل های روت کیت با فایل های استاندارد آلوده می کنند و به آنها اجازه می­دهند هر زمان که از برنامه ها استفاده می­شود، دسترسی پیدا کنند. این برنامه های نرم افزاری مخرب همچنین می­توانند نحوه عملکرد این برنامه ها را بدون اطلاع کاربر تغییر دهند. این امر شناسایی روت‌کیت‌های برنامه را برای کاربران سخت می‌کند، زیرا برنامه‌های آلوده اغلب هنوز به طور عادی کار می‌کنند.

برای جلوگیری از چنین حملاتی و ایمن ماندن، استفاده از برنامه های آنتی ویروس مجهز به ویژگی هایی که به طور خاص می­توانند روت کیت های برنامه را شناسایی کنند، مهم است. برخی از برنامه های آنتی ویروس مدرن امروزی می­توانند کدهای سیستم عامل را در سطح بسیار پایین جستجو کنند تا این حملات مخرب را قبل از هر گونه آسیبی اسکن و شناسایی کنند. این محافظت دو لایه در لایه های برنامه و سیستم عامل یک اقدام پیشگیرانه خوب در برابر تشخیص انواع تهدیدات بدافزار است.

روت کیت های حالت هسته

روت کیت حالت (Kernel ) هسته، نوعی نرم افزار مخرب است که از دسترسی خود به عمیق ترین سطح یک سیستم عامل، که به عنوان هسته شناخته می­شود، برای به دست آوردن کنترل کامل دستگاه بدون اطلاع کاربر، استفاده می­کند. این روت‌کیت‌ها به طور موثر به هکرها یک نقطه ورود به کامپیوتر کاربر ناآگاه می‌دهند و برخی از شدیدترین تهدیدات علیه امنیت سایبری هستند.

هکرها با کنترل کامل بر هسته و عملکردهای زیربنایی می­توانند به اطلاعاتی مانند گزارش های ضربه زدن به صفحه کلید، فایل های داده، تنظیمات پیکربندی بوت و اعتبارنامه های محرمانه کاربر در حافظه دسترسی پیدا کنند. آن‌ها حتی می‌توانند کد را طوری تغییر دهند که برای نرم‌افزار آنتی‌ویروس نامرئی بماند یا فرآیندهای سیستم را با برنامه‌های کاربردی خود جایگزین کنند.

این امر هر گونه داده شخصی یا حساس ذخیره شده در رایانه را در معرض خطر سرقت، حذف یا تغییر قرار می­دهد. علاوه بر این، از آنجایی که این روت‌کیت‌ها در سطح عمیق‌تری نسبت به برنامه‌های آنتی‌ویروس استانداردی که برای شناسایی طراحی شده‌اند، کار می‌کنند، حضور آن‌ها می‌تواند برای مدت‌های طولانی مورد توجه قرار نگیرد در حالی که باعث آشفتگی در پشت صحنه می‌شود.

چگونه روت کیت ها را شناسایی کنیم؟

شناسایی Rootkit مشکلی دشوار است، زیرا مکانیسم‌های موثر نسبتا کمی برای شناسایی این بیت‌های مخرب کد وجود دارد. تاکنون یکی از موفق ترین روش ها، بررسی رفتارهای عجیب و غریب در یک سیستم کامپیوتری بوده است. این بدان معنی است که برنامه‌های آنتی ویروس و ابزارهای امنیتی مشابه می‌توانند هر گونه فعالیت یا فایل غیرعادی را متوجه شوند.

روش دیگر برای شناسایی روت کیت شامل اسکن امضا است، جایی که برنامه آنتی ویروس تمام فایل های روی دستگاه شما را بررسی می کند تا ببیند آیا ویروس های شناخته شده یا قطعه بدافزاری را تشخیص می دهد یا خیر.

این امکان شناسایی دقیق‌تر را فراهم می‌کند، اما برای شناسایی سریع تهدیدات جدید به به‌روزرسانی نیاز دارد، تجزیه و تحلیل حافظه یک تکنیک پیشرفته‌تر است که در آن بررسی وضعیت‌های حافظه می‌تواند سرنخ‌هایی درباره فرآیندهای در حال اجرا و مکان آن‌ها در حافظه ارائه دهد.

چگونه از خود در برابر حملات Rootkit محافظت کنیم؟

روت کیت ها یک مشکل امنیتی مهم در دوران مدرن هستند، زیرا می­توانند بدون اطلاع قبلی به سیستم های کامپیوتری نفوذ کنند. روت کیت ها هسته اصلی سیستم عامل سیستم را هدف قرار می دهند و فرآیندها یا فایل های مخرب را از کاربران پنهان می­کنند. مهم است که از روت کیت ها آگاه باشید و اقداماتی را برای محافظت از سیستم خود در برابر آنها انجام دهید.

برای جلوگیری از نصب روت‌کیت‌ها، مطمئن شوید که سیستم شما همیشه با آسیب‌پذیری‌های شناخته شده در سیستم‌عامل، برنامه‌ها و پایگاه داه های ویروس به‌روز است. علاوه بر این، نرم افزار را فقط از منابع معتبر دانلود و نصب کنید و در هنگام نصب به آن توجه کنید. قرارداد مجوز کاربر نهایی را از نزدیک بخوانید زیرا حاوی اطلاعات حیاتی در مورد نحوه عملکرد یک برنامه کاربردی، مجوزهایی است که نیاز دارد و غیره.

از باز کردن فایل های پیوست ایمیل از منابع ناشناس یا آنهایی که به طور غیرمنتظره توسط افرادی که می­شناسید ارسال شده اند، خودداری کنید. اینها به راحتی می­توانند حاوی تروجان ها یا ویروس های مخربی باشند که ممکن است منجر به نصب روت کیت بر روی دستگاه شما شود. انجام این اقدامات احتیاطی تضمین می­کند که شما یک سیستم امن دارید و احتمال مستعد شدن به حملات روت کیت را کاهش می دهد.

نتیجه:

روت‌کیت‌ها نوعی نرم‌افزار مخرب هستند که می‌توانند از شناسایی فرار کنند و به مهاجمان کنترل سیستم‌های آسیب‌پذیر را بدهند. در طول سال‌ها، برخی از خطرناک‌ترین روت‌کیت‌ها به میلیون‌ها رایانه در سراسر جهان نفوذ کرده‌اند و قربانیان را در معرض جاسوسی سایبری و سرقت اطلاعات قرار داده‌اند.

با شیوع گسترده روت کیت ها، همه کاربران کامپیوتر باید از حضور آنها و نحوه محافظت از خود در برابر آنها آگاه باشند. مدیران شبکه باید به طور فعال سیستم های خود را نظارت کرده و اقدامات امنیتی کافی را برای جلوگیری از ورود نرم افزارهای مخرب به آنها اعمال کنند. همچنین برای کاربران فردی مهم است که به طور منظم نرم افزار آنتی ویروس خود را به روز کنند و عادت های ایمن گشت و گذار را تمرین کنند. سایر اقدامات متقابل مانند پشتیبان گیری منظم نیز برای ایمن نگه داشتن سیستم شما از روت کیت ها ضروری است.

پیشنهاد:

نرم افزار آنتی ویروس کسپرسکی یکی از معروف‌ترین و قدرتمندترین نرم افزارهای امنیتی در دنیا است. که با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته و الگوریتم‌های قوی، این برنامه قادر است به طور موثر با تهدیدات امنیتی مختلف از جمله تهدیدات روت کیت مقابله کند.

یکی از ویژگی‌های برجسته شرکت امنیتی کسپرسکی داشتن تیم حرفه ای امنیت سایبری، و قابلیت تشخیص و حذف حملات مخرب Rootkit ها است. حملات روت کیت به حملاتی اطلاق می‌شود که درباره آن‌ها هیچ اطلاعاتی قبل از رخداد در دست نیست. با این حال، آنتی ویروس Kaspersky با الگوریتم‌های پیشرفته خود، و هوش مصنوعی قادر است به طور فعال و به موقع این نوع حملات را تشخیص دهد و اقدامات لازم جهت محافظت از سیستم را به صورت خودکار انجام دهد.